60 reacties

1. Van Marius hoorde ik de laatste tijd regelmatig hoe het met Peter ging. De berichten waren niet positief, maar dat het zo snel zou gaan had ik niet verwacht.

   In de tijd dat ik directeur van het natuurmuseum was zagen we elkaar regelmatig en na mijn terugkeer in Groningen bij Noorderlicht eveneens. Ik mocht hem graag, een verschijning om vrolijk van te worden: geestig, vriendelijk en van tijd tot tijd kritisch, scherp en ook wel eens streng.

   Peter staat voor mij nog steeds voor de Akerk, een van de belangrijkste tentoonstellingsplekken en partners van Noorderlicht en al die andere mooie locaties in de provincie.
   Dat zal zo blijven, maar het is erg verdrietig dat hij er niet meer is.

   Kees van der Meiden

2. Bedankt voor je inzet wat betreft erfgoed Groninger kerken.
   Familie en naasten sterkte toegewenst.
   Gerrit Procee,Burgum/Fryslan.

3. Ach Peter, je was zo’n aimabele man. Ik ga je missen en velen met mij, daar ben ik van overtuigd!
   Altijd belangstellend en betrokken bij iedereen die op je pad kwam.
   Beste familie, ik wens jullie heel veel sterkte met dit verlies!

4. Beste familie en vrienden van Peter, wat een heel verdrietig bericht over Peter! Ik heb enkele jaren vanuit het wandelfestival Tocht om de Noord met hem samengewerkt. Ik heb vooral hele goede herinneringen aan de viering van het gouden jubileum van het SOGK in 2019 met de 50 gouden kerken. Samen met Peter en anderen hebben we een kwartetspel met de 50 gouden kerken ontwikkeld. In elke gouden kerk lag 1 kwartetkaart van die betreffende kerk. De opdracht voor de wandelaars was om alle 50 kerken te bezoeken en op die manier het kwartetspel compleet te maken. Het was een ongekend succes, waaraan talloze wandelaars hebben deelgenomen en zich hebben verrijkt met de kennis over 50 bijzondere kerken. Het is slechts een van de mooie voorbeelden, waarin ik heb samengewerkt met een bijzonder mens; dank daarvoor Peter Breukink!

   Veel sterkte gewenst voor alle dierbaren.
   Hartelijke groet, Peter Velthuis

5. Beste familie van Peter,

   Wat een verdrietig en onverwacht bericht over het overlijden van Peter. We schrokken ervan. Jarenlang hebben wij vanuit het dorp Garsthuizen samen met Peter gewerkt aan het dossier ‘restauratie kerk Garsthuizen’.
   Van tv-optredens tot ludieke ideeën; van hoop over de voortgang tot ook af en toe wrevel; alles hebben we met elkaar meegemaakt. Hij kon als geen anderen lobbyen en financiën binnenhalen voor zijn Groninger Kerken projecten.
   Jammer dat Peter niet samen met jullie heeft mogen genieten van zijn pensioen. Wij wensen jullie veel sterkte toe bij het verwerken van dit verlies.

   Marie-Lou Gregoire en Jan de Vries
   Stichting Restauratie Kerk Garsthuizen

6. Lieve Bertina en kinderen,

   Wat een verdrietig bericht dat Peter is overleden. Jaren lang zijn jullie buren geweest aan de Deventerweg. In die jaren heb ik vaak bij jullie opgepast. Vooral in de eerste jaren op Marius. Ik heb nog altijd goede herinneringen aan Peter. Hij was altijd zo rustig en vriendelijk. Altijd in voor een praatje. Ook in de jaren nadat wij en later ook mijn ouders vertrokken waren van de Deventerweg hebben wij Bertina en Peter nog regelmatig gezien.

   Ik wens jullie heel veel sterkte in deze periode.

   Met vriendelijke groet,
   Maarten van Marle

7. Ach, daar word ik stil van….
   Altijd fijn met hem samengewerkt als vertegenwoordiger van de plaatselijke commissie Stichting Oude Groninger Kerken Den Ham.
   Goede herinneringen aan hem.
   We wensen zijn dierbaren heel veel sterkte toe.
   In hartelijke verbondenheid, Tjeert Poelman.

8. Beste familie.
   Met dit berichtje wil ik mijn medeleven kenbaar maken aan jullie, achterblijvers.
   Peter leerde ik kennen via mijn moeder, die de Groninger Kerken Edities bestierde, de verzenddienst van de SOGK voor winterkaarten, boekjes en dergelijke.
   Later kwam ik Peter bij herhaling tegen toen ik de oorkonde mocht drukken die hoorde bij de erepenning die de SOGK uitreikte aan mensen of instellingen die zich hadden ingezet voor het behoud van de middeleeuwse kerken in Groningen.
   Ik herinner me hem als een vriendelijke man die altijd even tijd maakte als er overlegd moest worden.

9. Mijn herinneringen aan Peter gaan ruim dertig jaar terug tot het voorjaar van 1992. Ik was toen net begonnen bij de landelijke koepel van monumentenorganisaties NCM in Amsterdam. Naast een bestuur waarin bestuursleden van de grote landelijke organisaties (Heemschut, Hendrick de Keyser e.d.) zaten was er ook behoefte aan een regelmatig contact met ‘de werkvloer’. Daartoe werd het ‘Directeurenoverleg’ ingevoerd waarin de directeuren van de grote landelijke restaurerende instellingen meerdere keren per jaar in Amsterdam bij elkaar kwamen. Twee organisaties die niet landelijk werkten maar zich daar wel mee konden meten en een grote voorbeeldfunctie hadden mochten ook aanschuiven: de Vrienden der Geldersche Kasteelen en de Oude Groninger Kerken.
   Deze zowel nuttige als aangename bijeenkomsten vonden vanaf 1997 plaats in het Erfgoedhuis aan de Herengracht, meestal in de tweede helft van de middag. Het bleek al snel dat Johan Carel Bierens de Haan van de Geldersche Kasteelen, Peter en ik het goed met elkaar konden vinden wat reden was om vrijwel elke vergadering voort te zetten in een nazit in de beroemde kunstenaars-Sociëteit Arti et Amicitiae aan het Rokin. Deze nazit duurde meestal twee keer zo lang als de vergadering, ging altijd ook over de inhoud en werd dan vergezeld van enige drank en spijzen. Deze vriendschap is blijven voortbestaan, en is na ons pensioen weer opgepakt tot het zogenaamde B3 overleg dat voor het laatst plaatsvond op 25 november 2021 in Zutphen.
   Wij vergeleken onszelf met de drie oude mannetjes die aan het eind van elke Muppetshow vanuit hun loge ongezouten commentaar leverden. Jammer dat een volgende B3 bijeenkomst op zich liet wachten waardoor wij niet op de hoogte waren van de fatale ziekte die zich bij Peter begin 2022 openbaarde. Wij zullen zijn ongezouten commentaar en droge humor heel erg missen.
   Vanaf het jaar 2000 ging ik met mijn toenmalige partner meerdere keren per jaar een lang weekend naar Groningen en verbleef dan in één van de vele erfgoedlogies in de provincie. Het programma begon steevast op vrijdag met een bezoek aan Peter op kantoor gevolgd door een ‘eenvoudige doch voedzame’ lunch in de stad. Onderwijl kregen wij van Peter nog uitbreid advies over de te bezoeken kerken en de huiskamercafé’s waar we vooral moesten aanleggen. Na afloop schreven wij dan een verslag over onwillige sleutelbewaarders die vanwege een verjaardag de sleutel niet wilde geven of juist buitengewoon behulpzame sleutelbewaarders die ons bij ontstentenis van een plaatslijk café koffie aanboden alvorens de sleutel te overhandigen of ons zelfs door een sneeuwbui naar de kerk reden. Ook vermeldden we elke keer dat het moment naderde dat we alle kerken van de Stichting bezocht zouden hebben en dat we dan naar de Alde Frryske Tsjerken zouden uitwijken. Peter reageerde dan steevast dat hij ervoor zou zorgen dat dat moment nooit zou komen.
   Zo verbleven we ook een keer bij Jacobien Louwes in Vierhuizen waar we zelfs haar auto mochten lenen. Ook waren we bij de prijsuitreiking van het gewonnen miljoen in de kerk van Vierhuizen.
   Voor de Europese Erfgoedorganisatie Europa Nostra deed ik regelmatig zogenaamde assessments voor de jaarlijkse Awards. Met Peter bezocht ik het museum Belvedère in Heerenveen waar het om de landschappelijke aanleg ging, die overigens, ook op ons advies, niet in de prijzen viel. In 1990 waren de- toen 38 – kerken van de SOGK al wel een Europa Nosta medal ten deel gevallen.
   Na een bezoek aan Twickel bij Delden wendde Peter zich tot mij om te proberen het huis van binnen te zien. In oktober 2006 hebben we met een klein – en streng geballoteerd – gezelschap het huis uitgebreid bekeken. Twee jaar later kreeg ik er een baan en kon zelf beslissen wie ik binnenliet.
   De collegiale vriendschap die het werk zo plezierig maakte en ook ten goede kwam zullen we missen. Peter was hèt voorbeeld van een goed bevriende vakgenoot. Jammer dat de ‘nazit’ na ons pensioen maar zo kort heeft mogen duren.
   Jan Willem van Beusekom

10. Zo toegankelijk, zo aimabel, zo warm en zo vol passie voor het cultureel erfgoed, zo leerde ik Peter kennen als nu oud-secretaresse van de Plaatselijke Commissie Kerk van Solwerd Appingedam. Over een periode van 20 jaar heb ik goede contacten met hem kunnen onderhouden over het welzijn van de Kerk van Solwerd. Bij problemen, met de trein naar de stichting in Stad en het kwam goed. Peter dacht in oplossingen en de commissie toog weer vol energie terug naar de thuisbasis. Een jaar voor zijn afscheid stopte ik als secretaresse door verhuizing naar elders maar ik had het voorrecht hem de hand te mogen schudden tijdens zijn eigen afscheid in Loppersum als directeur van de Stichting Oude Groninger Kerken. Een gepassioneerd mens is helaas niet meer onder ons. Moge hij ruste in vrede.
    Sterkte voor allen die hem zo dierbaar waren.

    Groet, Dora Blaauw

11. Beste familie Breukink,

    Wat een schok, het verdrietige bericht van vorige week. Ik kan maar niet aan het idee wennen dat die grote, vrolijke en kundig opererende man er niet meer is. De Stichting verliet hij nog maar kort geleden en nu moest hij ook de wereld al verlaten. Herinneringen die bij me opkomen zijn verspreid over bijna vijfentwintig jaar. Via Regnerus Steensma werd ik als beginnende AIO in 2000 lid (en later ook secretaris en voorzitter) van de redactie van het tijdschrift Groninger kerken, en zou dat tot 2015 blijven. Peter schoof steevast een half uur later bij de vergadering aan, bescheiden en met veel respect voor ons werk en tegelijk goed lettend op de belangen van de hele achterban. Ik kan me van zijn kant veel meer complimenten herinneren dan kritiek. Als er financieel iets geregeld moest worden, was het nooit “nee”, maar ook zelden meteen meteen “ja”. Peter was bedachtzaam, luisterde altijd, was vaak ironisch, en lachte luid als dat kon. In 2010 kreeg ons instituut uit handen van Peter de mooie erepenning van de SOGK, en die koester ik nog steeds als een kostbaar kleinood. In die jaren kwamen er ook plannen voor een bezoekerscentrum, het liefst getekend door een toparchitect; Peter had oog voor het kleine, maar hield ook van grote gebaren. Het centrum kwam er niet, maar de inspiratiereis met Peter en Franck Smit naar het STAM in Gent, inclusief een bord Gentse waterzooi, zal ik nooit vergeten. Bij mijn afscheid van de RUG in 2015 werd ik door Peter benoemd tot “Onze Man in Bergen” en vanuit Noorwegen schreef ik regelmatig columns voor het tijdschrift. Een grote opdracht die ik ook van Peter meekreeg was het schrijven van bijna honderd bijdragen voor het grote jubileumboek “Ode aan de Groninger kerken”, dat tegelijk een ode is aan de Stichting en aan het grote werk van Peter zelf. Dankzij hem heb ik me in Noorwegen intensiever dan ooit tevoren met de Groninger kerken beziggehouden. Dit zijn maar een paar van vele dierbare herinneringen aan Peter die me bij zullen blijven. Ik wens de nabestaanden veel sterkte bij de verwerking van dit grote en veel te vroege verlies.

    Justin Kroesen
    Bergen, Noorwegen

12. Beste familie, vrienden, naasten en collega’s,
    Onze oprechte condoleances bij het overlijden van Peter. In de afgelopen jaren hebben wij als bestuur van de Stichting Nicolaaskerk Oldenzijl uiterst plezierig met hem en ‘zijn’ SOGK samengewerkt. Hoogtepunt in die samenwerking was misschien wel de restauratie en plaatsing van het Van Oeckelenorgel uit de (SOGK-)kerk van Garsthuizen en de uiteindelijke overdracht daarvan op 29 november 2019 aan SNO, vlak voordat hij afscheid nam als directeur van de SOGK. Wij zullen ons hem blíjven herinneren en wensen jullie heel veel sterkte toe.
    Bestuur Stichting Nicolaaskerk Oldenzijl:
    Koos Dijksterhuis
    Willie Dieterman
    Johannes Schollema
    Marja Spakman

13. Peter, in herinnering aan jou.
    Naamgenoot, even oud, mede bestuurslid van de VMBK. Een schok om te horen van jouw overlijden! Ik bewaar goede herinneringen aan jou, altijd een olijke vent. Betrokken bij al wat je deed. Jij was de verpersoonlijking van de Groninger Kerken, maar droeg al het religieus erfgoed een warm hart toe. Ik herinner mij hoe jij genoot van het jubileum van de GK.
    We gaan je missen! Aan familie en andere betrokkenen, sterkte met de verwerking van dit verlies. Moge mooie en waardevolle herinneringen hieraan bijdragen.

14. Beste familie gecondoleerd met het overlijden van Peter en de lege plek die hij achterlaat. Ik heb Peter mogen kennen als een betrokken en kundige man. Maar bovenal ook een warme en hartelijke persoonlijkheid.
    Ik wens de familie troost en Gods nabijheid toe.

    Hartelijke groet,
    Gijsbert Koelewijn
    Senior Adviseur Donatus

15. Een bijzonder prettig mens is niet meer onder ons, Peter Breukink.
    Ik wens jullie, zijn nabestaanden, veel sterkte bij dit verlies.

    Menno van der Wis
    Groningen

16. Beste familie Breukink,
    Namens de Protestantse Gemeente Edam willen we u van harte condoleren met het overlijden van Peter.
    Wij hebben een jaar of 15 geleden dankbaar gebruik gemaakt van zijn kennis en inzichten bij het ‘vervreemden’ van de Grote Kerk in Edam. Dat heeft erin geresulteerd dat deze is ondergebracht in een stichting. De adviezen van Peter zijn daarbij van grote invloed geweest.
    Wij herinneren hem als een aimabele man met gevoel voor humor. Een hoogtepunt in onze contacten was het bezoek dat we met een aantal betrokkenen vanuit Edam hebben gebracht aan de SOGK. We bewaren aan die dag goede herinneringen, die nog regelmatig naar boven komen en waarbij de rol van Peter nog steeds met waardering ter sprake komt.
    We wensen u veel sterkte.
    Vriendelijke groet,
    Nel Eijk

17. Beste familie en vrienden van Peter,
    Gecondoleerd met het overlijden van Peter. Een jaar of 10 geleden kwamen wij (kenniscentrum NoorderRuimte) in contact met Peter en hebben daarna meerdere malen zeer prettig contact met hem gehad en samengewerkt over verduurzaming van Groninger Kerken en in het bijzonder de Der Aa-kerk. Heel veel sterkte de komende periode!
    Hartelijke groet, Tineke van der Schoor en Maarten Vieveen

18. Beste Familie,
    Geschokt door het zo snel na zijn pensionering dit droeve bericht te ontvangen. Altijd goed benaderbaar en bereid zijn kennis door te geven op een constructieve vriendelijke wijze Mister VMBK en Groninger Kerken. Veel sterkte in zo’n moeilijke tijd.
    Hartelijke groet, Dick Louwman. Oosterkerk Hoorn

19. Lieve familie,
    namens alle (ex) medewerkers en (in) direct betrokkenen van Onderlinge Verzekeringsmaatschappij Donatus (verzekeraar van kerken en monumenten), wil ik mijn deelneming betuigen naar aanleiding van het overlijden van onze zeer gewaardeerde voormalige Ledenraadslid dhr. Peter Breukink. Hij heeft als groot ambassadeur heel erg veel betekend voor onze organisatie.
    Heel veel sterkte gewenst, in het bijzonder voor echtgenote Bertina en de familie.
    Rinke Eigenhuis
    Donatus
    Statutair directeur/bestuurder

20. Beste familie Breukink,

    Als donateur van het eerste uur heb ik Peter zien komen, werken en daarna ook weer zien gaan. Vanuit met name de pl. cie. Midwolde (en Lettelbert) heb ik hem al die jaren meegemaakt: altijd opgewekt, bijna altijd doeltreffend, altijd zoekend naar een passende oplossing voor een optredend probleem, kortom een uitstekende directeur en een waardig uithangbord van de stichting. Ik had hem graag nog vele jaren ‘in de luwte’ gegund. Helaas, dat bleek niet mogelijk.
    Ik wens jullie alle sterkte met dit verlies. De goede herinneringen blijven, hijzelf is er helaas niet meer…….

21. Geachte familie Breukink ,
    Als vrijwilliger van de culturele stichting ‘t Marnehoes ( het gerestaureerde kerkje in Wehe den Hoorn) wil ik u allen van harte condoleren met het verlies van jullie Peter.
    Het overlijdensbericht bericht raakte mij oprecht. Ik had Peter graag een langere tijd gegund om te genieten van zijn pensioen. De contacten die ik als vrijwilliger met Peter had waren zeer plezierig en hij dacht mee in oplossingen. Ik had respect voor zijn kennis en kunde.
    Ik wens jullie allen sterkte in het verwerken van het verlies van jullie Peter. In liefde blijvend verbonden.
    Dineke Mik
    Wehe den Hoorn

22. Beste familie Breukink,
    Het overlijden van Peter heeft mij geschokt. In verschillende zettingen heb ik hem meegemaakt. Dat was in het bestuur en in de redactie van het ‘Groninger Kerken’. Hij had niet alleen een positieve houding maar ook een hartelijke, diep-menselijke benadering. Tegelijkertijd was hij een man die zeer duidelijk aangaf wat hij wilde en absoluut niet wilde. In jaren dat hij directeur was van de Stichting is er veel veranderd, maar hij heeft ook met hart en ziel aan de ontwikkeling van onze Stichting gebouwd. In afscheidstoespraak in Middelstum gaf hij aan hoeveel hij van het Groninger land en van de Groningers was gaan houden. Met het verlies van Peter hebt u een beminnelijk en kostbaar mens verloren. Daarom wens ik jullie veel stekte in dit grote verlies.
    Hartelijke groet,
    Jan Oldenhuis

23. Ik ben zeer verrast om te horen dat Peter is overleden, hij was maar een paar jaar ouder dan ik. In ieder geval wens ik de nabestaanden veel sterkte toe. Sorry , maar woorden schieten mij te kort nu.

    STERKTE.

24. Beste Bertina en familie, helaas kon niet bij de begrafenis van Peter zijn en u persoonlijk condoleren met dit grote verlies . Ik heb hele mooie herinneringen aan zijn directeurschap en de vele contacten, die we hadden in Godlinze en in de der Aakerk en met de hulp die hij geboden heeft met het oprichten van het legaat van mijn man ( overleden in 2017) en toen hij ook gesproken heeft op zijn begrafenis. De mooiste herinnering heb ik uit 2013, toen hij bij het inge- bruik nemen van het gerestaureerde orgel in de der Aakerk. Hij heette mijn man en mij welkom bij de kerk met de welkomsgroet “Welkom in uw Aakerk.”
    Ik wens u en uw familie heel veel sterkte bij de komende tijd. Ook in Godlinze zullen wij uw man, vader en opa blijven gedenken.
    Met vriendelijke groet
    Laurence Hoeksema-du Pui, Terpweg 4 9908 PG Godlinze
    Voorzitter Plaatselijke Commissie Godlinze.

25. Lieve Bertina, Marius en andere familie,
    Peter heeft de laatste drieënhalf jaar van mijn werkzaam leven tot een feestje gemaakt. Met geen enkele andere baas uit mijn lange carrière heb ik meer gelachen dan met hem. Ook ik herinner mij hilarische autoritten in de Greenwheels, maar mijn dierbaarste herinnering aan Peter is de zomerexcursie naar Ost-Friesland. Het was de laatste excursie voor zijn pensioen en hij was nog nooit mee geweest. Dat werd dus hoog tijd! In de bus greep hij als volleerd reisleider de microfoon om wat mensen in het zonnetje te zetten. Op de terugweg kreeg ik, ik zat naast hem, een vervelend telefoontje over een stel vrienden. Hun dertigjarige huwelijk stond ineens op springen en er was grote paniek in de tent. Peter zag mijn geschrokken reactie en vroeg naderhand wat er was gebeurd. Puur uit intermenselijke belangstelling, geen zweem van sensatiezucht. Toen ik hem vertelde waar het telefoontje over ging, had hij troostende en relativerende woorden. Recht uit het hart. Maanden later schoot hij me aan, toen we toevallig even alleen in een ruimte waren en zei hij: ‘Ik wil het je al heel lang vragen, maar er is steeds geen gelegenheid voor, maar hoe is het nu met die vrienden van jullie?’ Dat hij daar nog aan dacht! Dit ontroerde me zeer.
    Tijdens de uitvaart voelde ik duidelijk zijn aanwezigheid. Het deed me denken aan het overlijden van mijn oude moeder. De liefde die ik voor haar velde en nog altijd voel, is een soort aanwezigheid. Ik hoef haar daarom niet al te zeer te missen. Ik hoop en wens voor jullie dat je een zelfde aanwezigheid van Peter mag ervaren. Laat hem een gids voor het leven zijn, maar heb vooral ook verdriet, diep verdriet. Uiteindelijk lucht dat op.

    Heel veel liefs en sterkte!

26. Lieve Bertina, kinderen en familie,
    Het is met onsteltenis dat ik hoorde van het overlijden van Peter. Daar wij nu reeds een aantal jaren niet meer in Nederland wonen, was ik des te meer geschrokken van het overlijdensbericht.
    Ik kan mij Peter altijd herrineren als een hele vriendelijke en zorgzame neef. Het was altijd fantastisch om hem te zien tijdens mijn bezoeken aan Nederland en hij was altijd bijzonder geintereseerd in ons leven, reizende rond de wereld.
    Namens Richard en Nicole, wens ik jullie heel veel sterkte in de komende maanden.
    Vanuit Cambridge, Nieuw Zeeland, Dick Breukink

27. Peter behoorde met anderen tot een Gideonsbende, directeuren van monumentenorganisaties die elkaar vonden in een netwerk en overleg over actuele ontwikkelingen binnen het erfgoed, nu al weer tientallen jaren geleden. Wij namen geen genoegen met de toenmalige bestuurlijke meritis van niet-kritisch zijn. Vanuit onze kennis konden wij veel meer en diepgravender aangeven wat er moest veranderen in een monumentenwereld waar nog steeds een grote restauratieachterstand was. Dit directeurenoverleg mondde uiteindelijk uit in de Federatie Instandhouding Monumenten, waarvan Peter de eerste voorzitter was.
    Peter was niet alleen een kundig voorzitter, die de FIM wist te maken tot een autoriteit binnen het erfgoed tot op de dag van vandaag. Peter was bovenal een bijzonder aardig mens met veel aandacht voor de persoonlijke kant van ons werk. Hij had altijd een enthousiast woord over, zeker voor initiatieven die succesvol waren. Ik mocht hem opvolgen als voorzitter van de FIM en heb geprobeerd in zijn grote voetsporen verder te gaan. Recent bracht ik met anderen een bezoek aan de Groninger kerken en kon ik zien hoezeer ook daar Peter een nalatenschap heeft opgebouwd waar hij trots op kon zijn.
    Ik wens al zijn geliefden veel sterkte toe in deze ongetwijfeld droevige tijd en ben ik gedachten bij hen.

    Leo Endedijk
    Oud-voorzitter Federatie Instandhouding Monumenten
    Voormalig directeur Vereniging De Hollandsche Molen

28. Beste familie en Marius,
    Gecondoleerd met het overlijden van Peter. Heel veel sterkte in deze hele verdrietige periode. Ik heb Peter een aantal keren mogen ontmoeten. In mijn rol als freelance vormgever heb ik samen met, de bij jullie welbekende Annemieke, samen mogen werken aan enkele SOGK projecten. Ik werkte niet direct met hem samen, maar hij kwam altijd wel tijdens vergaderingen om het hoekje kijken. Nieuwsgierig als hij was, altijd op de hoogte en altijd met een gebruikelijke grappige opmerking. Inmiddels werk ik samen met Marius in de Akerk. Bij nader inzien was de laatste ontmoeting goud waard. Wij waren in de Akerk al vereerd dat Peter en Bertina bij de opening van ‘Zwijgend Goud’ aanwezig waren. Nu herinner ik me dat me moment als zeer dierbaar. Heel veel sterkte aan jullie allemaal.

29. Gecondoleerd met het overlijden van Peter en heel veel sterkte gewenst. Als directeur van de Stichting Het Groninger Landschap heb ik destijds op een heel plezierige en leerzame en vruchtbare manier met Peter samengewerkt. Wij werkten beiden aan het omvormen van sterk groeiende Stichtingen van zuiver vrijwilligersorganisaties naar professionele organisaties met heel veel vrijwilligers en konden veel van elkaar leren. Bovenal we hadden samen altijd plezier. We organiseerden voor onze medewerkers voetbalwedstrijden en klootschietwedstrijden met een afsluitend diner. Verdrietig maar in dankbare herinnering Gerard Sterkenburg

30. Lieve familie,

    Peter heeft mij vroeger heel goed geholpen leerlingen van de middelbare school vertrouwd te maken met musea en tentoonstellingen. Geen moeite was hem teveel. Het was voor mij als docent ook heel gezellig daar te zijn. Ik koester goede herinneringen aan Peter zijn inzet, zijn betrokkenheid en aan zijn vriendelijkheid. Ik wens jullie veel sterkte toe de komende tijd. Lieve groet, Rose Marie de Geus-Littel

31. Beste mevrouw Breukink,

    Gecondoleerd met het verlies van Peter, ik ga zijn opgewektheid en gastvrijheid zeker missen!
    Ik wens u en familie de komende periode veel sterkte toe.

    Hartelijke groet,

    Hessel Postma

32. Beste familie Breukink,

    Namens de vereniging van vrijwilligers van De Hoge Veluwe sturen wij hierbij onze oprechte deelneming met het verlies van Peter. Wij wensen jullie veel kracht toe de komende periode.

    Het bestuur

33. Beste Bertina en familie,
    Ik las het trieste bericht van Peter’s overlijden. Mijn herinnering aan Peter is die aan zijn en jullie jarenlange en diepe vriendschap met Rudi van Deventer en Maja. Een vriendschap waarvan ik nog weet hoe belangrijk die voor Rudi is geweest. Hoe liefdevol hij en Maja daarover spraken, bijvoorbeeld over de Heiligenabend traditie samen met jullie met het verhaal van ‘de oude eik’. Aan Rudi en Maja (en wat verder weg Rudi’s ouders) heb ik nog steeds warme herinneringen en bij die herinneringen hoort ook Peter, die door Rudi altijd ‘mijn grote vriend Peter’ werd genoemd. Johanneke en ik wensen jullie heel veel sterkte met het verlies ! Hans Schut (achterneef van Rudi)

34. Het overlijden van Peter was voor mij een trieste verrassing. Tijdens ons verblijf nu in ons vakantiehuis in Bronkhorst had ik mij voorgenomen om na vele jaren weer eens contact met Peter op te nemen maar helaas te laat…… Ik ken Peter uit mijn 28 jarige periode in Groningen/Haren waar ik na mijn pensioen in een aantal organisaties actief ben geweest. Monumentenzorg was daar één van. Peter vroeg mijn hulp om de commerciële kant van de fraaie A-kerk in Groningen ( onderdeel van de SOGK) aan te pakken. Vrij snel ontstond ook bij Peter het idee om het project te verbreden tot de rijksmonumenten in “stad en ommeland” . Peter bezat een enorm netwerk in restaurerend Nederland en dat leidde tot de opzet van het Groningener Monumenten Fonds ( GMF). Dat stond weliswaar los van de SOGK maar laatstgenoemde ( met Peter voorop) hielp ons om de portefeuille van de rijksmonumenten uit te breiden en met name te ondersteunen met hun restauratiekennis..
    Het meest opvallende project werd de ombouw/restauratie van de Prinsenhof ( 600+ jaar oud) in een 4-sterren hotel met een fraai grand café en restaurant gelegen in het Martinikerkhof in Groningen. Peter en de SOGK hielpen ons daarbij met hun kennis op restauratiegebied maar ook het vinden van fondsen , contacten met andere monumenten stichtingen etc . Het hotel werd geopend in 2013 en de Prinsenhof is tot op heden een doorslaand succes. Zonder de hulp van Peter en zijn SOGK was het ons niet gelukt.

    De stad Groningen mag hem naast de SOGK ook ten aanzien van dit project erg dankbaar zijn.

    Jan van den Bosch ( oud-bestuurslid GMF)

35. Peter’s overlijden was voor mij een complete verrassing. Omdat we een vakantiehuis hebben in het oude Bronkhorst stelde ik mij deze vakantie voor om weer contact op te nemen met Peter………helaas te laat hetgeen ik verdrietig erg vond. Mijn contact met Peter stamt uit mijn periode van 28 jaar wonen in Haren (Gr) en waarbij ik na mijn pensioen diverse organisaties op allerlei gebied in Groningen heb proberen te helpen. Peter vroeg mij rond 2000 of ik wat kon doen wat betreft de commerciele kant van de fraaie A-kerk in Groningen. Het plan met volle steun van Peter evolueerde snel in het doel meer rijksmonumenten te ‘redden’ hetgeen leidde tot de oprichting van het Groningen Monumenten Fonds (GMF) . Dat opereert weliswaar los van de SOGK maar Peter en zijn staf hebben ons op allerlei manieren geholpen om ons doel: het overeind houden van rijksmonumenten in “stad en ommeland” te realiseren. Dankzij Peter’s enorme netwerk kregen we snel contact met de juiste organisaties in NL en Groningen zelf. Het slotakkoord voor mij ( ik vertrok uit Haren in 2018) was – naast de diverse monumenten die het GMF al beheerde – de ombouw van de Prinsenhof ( meer dan 600 jaar oud) aan het Martinikerkhof in Groningen naar een 4-sterrenhotel + fraai restaurant en grandcafé ; het werd geopend in 2013 en is tot op heden een groot succes dat zonder Peter’s hulp in de beginjaren er nooit zou zijn gekomen. Peter’s stempel op Groningen is dus niet alleen de SOGK maar ook het behouden van fraaie monumenten naast de vele kerken !
    Groningen en het GMF zal je eeuwig dankbaar blijven.

    Jan van den Bosch ( oud-bestuurslid en één van de founding fathers van het GMF)

36. Lieve familie Breukink,
    Gecondoleerd met het overlijden van Peter.
    Wij hebben Peter leren kennen als Opa Pee. Een hele lieve opa met, op de verjaardagen in Thesinge, altijd een goed verhaal of een pakkende anekdote.
    We wensen jullie heel veel liefs en sterkte toe nu hij er niet meer is.

    Lieve groeten,
    Koen, Debbie, Joes & Kee van der Leij

37. I had the chance to meet Pee through his loving daughter Jacobien, and I will always remember the warmth and hospitality him and the lovely Breukink family showed me during the holidays. Thank you for being so kind and so generous in sharing your home, traditions and warmth with me. Thank you also for the great book recommendations and conversations, I will cherish those memories. Pee will always live on through his beautiful family. I’m sending lots of love and strength to Bertina and all the Breukinks, may you always be reminded of the beautiful family you both nourished and your loving Pee.

    Sincerely,
    Angela Alimi
    Toronto, Canada

38. Lieve Fam. Breukink,

    Veel sterkte met het verwerken van het intense verdriet door het overlijden van onze lieve Peter.
    Ik herinner mij de vele zaterdagen dat we langs de lijn stonden, in weer en wind, bij de voetbalwedstrijden van Boudewijn en Daan bij zowel Hercules als later AZC.
    We genoten elke weer van het spel van onze jongens.
    Liefs,
    Dick

39. Lieve Bertina en kinderen,

    Wat een schok om te horen dat Peter is overleden. Onvoorstelbaar. Jacqueline en ik zijn op vakantie in Italië en kunnen niet op tijd terug zijn voor de begrafenis. Op deze manier een eerste bericht . Peter was een bijzondere neef. Hij was altijd vrolijk maar had precies door als er in de familie iets aan de hand was. Bijzonder en echt geïnteresseerd in de ander en altijd relativerend . Als ik aan hem denk komt hij vrolijk op me af en maakt een grap over een gebeurtenis in de familie. Ook wij zullen Peter vreselijk missen.Sterkte vandaag en in gedachten zijn we bij jullie.

    Bert-Jan en Jacqueline Houtzagers

40. Lieve Bertina en kinderen,
    Het is toch allemaal nog zo snel gegaan nadat jullie het bericht van Peter’s ernstige, ongeneeslijke ziekte had grekregen, maar ik had ook berepen dat hij zich hier in berust had. Als goede vriendin, van Bertina en Peter, van nog uit de studenten dagen, en nu wonende in de VS, schrijf ik deze herinneringen met een bedroefd hart. Ik vind het zeer spijtig dat ik niet bij de uitvaart dienst kan zijn, maar hoop op deze manier wat voor julie te kunnen betekenen. Ik ging op bezoek in mijn foto album van al mijn bezoeken aan Nederland en vond een mooie foto van Peter met Marius en Boudewijn en mijn eigen twee kinderen, Mariel en Evan op het pondje naar Bronkhorst, ( July ’91 ). Peter en mijn man hadden de kleintjes heel liefdevol meegenomen op een klein historisch tochtje, terwijl Bertina en ik thuis bleven. Zo vond ik het altijd fantastish als ik op bezoek kwam in Zutphen dat Peter interessante tochtjes door de culturele historie van Zutphen en omgeving bedacht. Zijn werk als een zeer bekwaam en creatief directeur van de Stichting Oude Groninger Kerken vond ik altijd indrukwekkend en zeer interessant en ik had dan ook als wens om eens die “geredde” kerkjes te bezichtigen. Wel, het volgende jaar, dat ik kwam had Peter een hele mooie tocht bedacht door Groningen om dit waar te maken. Dus gingen we met z’n drieeen ( Peter, Bertina en ik ) in het rode autootje op pad door de vlakke, groene weiden van Groningen en bezochten we vele kerkjes. En natuurlijk was dit de beste tour omdat Peter natuurlijk alle “inside” informatie had over de kerkjes. Voor mij, als een expat die niet meer in Nederland woonde was dit dubbel zo prachtig omdat het ook de Nederlandse natuur voor mij naar boven bracht. Ik heb zovele mooie herinneringen van tochtjes met Peter en Bertina, zoals ook op het landgoed van Twickel. En dan de gezellige conversaties bij het avondeten, waar Peter dan lekker vlees in een of andere Duitse ronde taarten vorm had gekookt. Nooit zal ik vergeten, hoe Peter mij met raad en daad bijstond toen mijn ouders overleden waren en ik voor een enorme klus van groot huis leeg halen en duizenden boeken opruimen stond. Hij wist het adres van een goed, reputabel boeken antiquariaat uit het Noorden, die toen op de heetste dag van het jaar kwam en de hele boel netjes weghaalde. Ik zie Peter nog zitten op zijn stoel in de voor kamer met een van zijn culturele of historische boeken en zijn enthousiaste verhaal over de opera’s die hij met Bertina in het buitenland ging bijwonen. Peter was zo’n interessante en lieve man ( “zo goeig” ), zo vol enthousiasme en passie voor zijn werk in zovele stichtingen ter behoud van cultureel erfgoed en monumenten zorg, maar ook heel betrokken bij zijn vrouw en kinderen and I am very grateful that I had the opportunity to know him.
    Bertina en kinderen, mijn gedachten en gebeden zijn bij jullie en ik wens jullie allen veel sterkte, kracht en troost van vrienden, familie en van al de dierbare, mooie herinneringen aan Peter.
    Desiree Hunerberg
    Floral Park, NY, USA

41. Op 4 juli 2023 kwam met donderend geraas het bericht binnen van het overlijden van Peter. Natuurlijk waren we, de mensen betrokken bij het Dominicaanse Klooster in Zwolle, geïnformeerd dat hij die rottige ziekte onder de leden had. Het lijkt zo kort geleden, zijn mailtje van 6 februari 2022. Uiteraard op zijn zo vertrouwde nuchtere, luchtige en positieve manier. Hij mailde: “het ‘werk’ voor het klooster kan gewoon doorgaan…” Maar dat het ineens met zo’n sneltreinvaart niet goed met hem zou gaan…..
    In 2020 is Peter lid geworden van het bestuur van de Stichting Dominicanenklooster. Niet gehinderd door te veel kennis van cultureel erfgoed en met de overdracht van kerk en klooster aan een nieuwe eigenaar in het achterhoofd, leek deskundige aanvulling van het bestuur aangewezen. Na rondvraag kwam de naam van Peter Breukink naar voren. Peter bleek aan Bertina te hebben beloofd het eerste half jaar na zijn pensionering geen nieuwe klussen aan te nemen. Met het geluk (goddelijke voorzienigheid?) aan onze zijde, kwam mijn vraag ongeveer twee dagen na afloop van die zes maanden. Peter was bereid.
    En met Peter kwam er IEMAND binnen. Iemand met deskundigheid, realiteitszin, waardigheid, bestuurlijk inzicht, optimisme, ik kan nog wel even doorgaan. Het Adema-orgel, de lijst met Dominicaans erfgoed, het contact met het Catharijne Convent, het zilverwerk uit Groningen maar ook het hele besluitvormingsproces binnen kerk en klooster en de mensen die daarin probeerden het goede te doen; het had allemaal Peter’s volle interesse en niet aflatende aandacht.

    Peter hield van lekkers bij de vergadering. Hij heeft ons een keer weten te verrassen met zelfgebakken shortbread. Heerlijk. Zijn voorliefde voor eierballen leed overigens enorm onder het online vergaderen. Maar zijn gevoel voor humor (over)won het altijd. Zo maakte hij ons deelgenoot van de volgende tweet op 24 oktober 2020:
    “Acteur @marcelhensema is niet voor één gat te vangen. Schouwburgen dicht door corona? Geen punt, hij trad op in huiskamers. Nu zit hij met 1500 kersteierballen, voor een voorstelling die waarschijnlijk niet doorgaat. Maar ook daar bedacht hij iets op. https://buff.ly/31CtRoO”
    Op het antwoord per mail: “Leuke kerstattentie! Go for it Peter en ook nog voor het goede doel, namelijk een creatieve acteur steunen” schreef hij onmiddellijk terug: “I do my best”.
    Peter wist ook te melden dat de quote van het jaar 2020 was “je hebt je geluid niet aanstaan”.
    Ach, er is nog zo veel meer te vertellen, zoals zijn vrolijke mailtjes en appjes als er weer iets gelukt was, maar ook zijn relativerende opmerkingen als iets niet ging zoals gewenst. Op 19 juni 2023 mailde hij nog. En nu is zijn boek ineens dicht.
    Een bijzondere man is heen gegaan. Hij zal ernstig gemist worden. Alle sterkte aan jullie allen,
    Namens Edward en Trieneke, Els

42. Herinneringen aan Peter Breukink:
    Het is nu zo’n 35 jaar geleden dat ik de familie Breukink leerde kennen door een collega van de rechtbank in Arnhem waar ik werkzaam was. Die collega was Rudi van Deventer een gezamenlijke vriend, die in 2005 kwam te overlijden. Voorgesteld werd om Rudi’s overlijden jaarlijks met een etentje te herdenken met een bepaalde vriendengroep, allen mensen die dicht om Rudi heen stonden. Peter en Bertina hebben een heel grote, belangrijke rol in Rudi’s leven gespeeld. En zo groeide onze wederzijdse vriendschap! In de daarop volgende jaren zijn ons helaas de nodige vrienden van die groep ontvallen.
    Op 6 april jl. hebben wij nog een heel gezellige lunch samen met Peter en Bertina gehad in de Gouden Karper in Hummelo. Wij allen genoten ervan en zeker ook Peter zelf, ondanks de wetenschap dat Peter toen al ziek was.
    Het bericht van Bertina van Peters overlijden van jl. dinsdag sloeg in als een bom en ik zal Peter, een lieve zachtaardige en betrokken vriend, enorm missen !
    Lieve Bertina en kinderen gecondoleerd met het verlies van jullie Peter en veel sterkte gewenst voor nu en de tijd die nog gaat komen,
    veel liefs,
    Bartje

43. Zutphen, zondag 9 juli 2023

    Beste Peter,

    Wat verdrietig en ontzettend jammer, dat jij toch nog zo onverwacht uit het leven van Bertina, de kinderen (daar horen de schoondochters ook bij) en kleinkinderen moest gaan. Maar ook uit het leven van veel mensen die het voorrecht hadden om met jou in verschillende verbanden samen te werken. We leven mee met Bertina die in jou een trouwe maat verliest, die niet alleen aimabel was maar ook over de nodige humor en relativeringsvermogen beschikte. Ook voor de kinderen en kleinkinderen zal het gemis van jou heel groot zijn. ‘Onvoorwaardelijk’ staat in jouw overlijdensbericht, was de liefde voor hen. We kunnen ons dat heel goed voorstellen, zo was jij nu eenmaal, ‘onvoorwaardelijk’.

    Deze woorden zul jij wellicht wat teveel van het goede vinden. Realist als jij was horen we je nu zeggen ‘dat is helemaal niet nodig, hoor!’, gevolgd door die gulle lach. We hebben begrepen dat het afscheid goed was, voor zover dat kan. ‘Intens’ is misschien een beter woord. Zeg het maar.
    Nu ik dit schrijf gaan mijn gedachten naar die befaamde, of beter gezegd, beruchte toespraak van John Cleese bij de uitvaart van Graham Chapman, één van zijn Monty Python maten, in 1989.

    Ongetwijfeld lukt het Bertina en de (klein)kinderen om zonder jou door te gaan. Gesteund door elkaar, de vele goede herinneringen en de nodige levenslessen van jou. ‘Het is niet anders en je moet wel door’ hoor ik je zeggen.

    Jouw vele Librije vrienden – (oud)bestuursleden, leden van de Raad van Toezicht en professionele relaties – betreuren jouw heengaan zeer, zijn geschokt. Er is veel dat aan jou herinnert, waar je een bijdrage aan hebt geleverd in goede samenwerking. Als bestuurslid stond je onder meer aan de wieg van de permanente expositie en de nieuwe winkel, had je grote invloed op de vormgeving van publicaties, bracht je het functioneren van de Stichting Librije op een hoger plan, stelde je jouw netwerk beschikbaar, leverde je constructieve en creatieve bijdragen . De laatste jaren was je voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting Librije. Ook in die hoedanigheid leverde je constructieve bijdragen en stond je ons met goede raad bij. Samenwerken met jou gaf resultaat en plezier. Het resultaat kunnen we zien: de prachtige Librije in originele staat. We zetten ons in om dat bijzondere monument ongeschonden door te geven aan volgende generaties. Mede dankzij jouw goede werken.
    Peter, geweldig dank voor die goede werken! Jij zit in ons hart!

    Mede namens alle Librije vrienden,

    Jan van Burk.

44. Beste familie Breukink,

    Onverwacht kreeg ik het bericht dat jullie echtgenoot, vader en grootvader was overleden, ik wil jullie allen veel sterkte wensen met dit grote verlies.

    Peter en ik troffen elkaar soms bij een officiële activiteit met of rond één van de Groninger kerken, maar vaker in de wandelgangen van de Remonstrantse kerk, waar hij in mijn beleving dan een ronde deed langs de collegae van de Stichting Oude Groninger Kerken voor een praatje.

    Ik herinner me daarbij dat die gesprekken zelden tot nooit een officieel maar eerder een joviaal karakter hadden, waarbij Peter of over een goed geheugen bleek te beschikken voor wat betreft persoonlijke ervaringen en belevingen en bijna zonder uitzondering daarover met veel humor wist te vertellen.

    In het bijzonder herinner me ik nog dat we na de overdracht van een kerk van Peter een lift kregen naar Groningen in een gehuurde auto van Greenwheels. Zelf had ik Peter slechts een paar keer eerder getroffen, maar dat weerhield hem er niet van de plechtigheid van de overdracht onmiddelijk in te wisselen voor een bijzonder amusant gesprek. Waar het toen precies over ging staat me niet meer bij, maar wel dat ik destijds veel heb gelachen in dat autootje!

    Hoezeer zulke plezierige tijden ook in tegenspraak zijn met de huidige trieste omstandigheden, ik weet zeker dat jullie vele eigen goede herinneringen aan Peter jullie zullen kunnen helpen om je verdriet te dragen.

    Auke de Ruiter
    Groningen

45. Zolang als ik lid van het bestuur van de VBMK was was Peter dat ook. Een goed bestuurder en een hele aangename man met veel humor. Elke bestuursvergadering bleef mede dankzij hem lichtvoetig. Wat ik vooral in hem in VBMK verband waardeerde was dat hij ons niet in de steek liet in ons pogen de leden uit de regio meer bij de VBMK te betrekken. Met Brigitte Linskens samen deden we regio bijeenkomsten, maar we probeerden als VBMK bestuur ook ronde tafel gesprekken in de regio met leden te organiseren om te horen wat er buiten de grote steden in het westen leefde. (“niet zenden maar ontvangen”). Dat was niet eenvoudig en nogal eens teleurstellend. Maar we gingen door. Ik zie mij nog met Peter als gespreksleider in de Grote Kerk in Leeuwarden zitten, maar ook in Middelburg, Zwolle en in andere plaatsen waar we voorafgaand aan de regiobijeenkomst zo’n ronde tafelgesprek organiseerden.

46. Lieve Bertina en rest van de familie
    Herinneringen aan Peter….dat zijn er zoveel.
    Ik denk aan de voor mij zeer stimulerende en positieve directeur. Niet lullen, maar poetsen. Een houding die mij past als een handschoen. Succesverhalen te over maar ook als iets niet lukte ging hij niet bij de pakken neerzitten, gewoon doorgaan. Niet teveel terugkijken, wel evalueren maar dan weer het vizier op de toekomst: ‘hoe kan het wel’.
    Ik denk gelijk aan zijn bulderende lach die toch minstens een keer dagelijks van de galerijen in de Kantoorkerk in Groningen te horen was. Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd, ik weet niet of dit zijn levensmotto was, maar het zou met niet verbaasd hebben.
    Ik denk aan zijn gevoel voor humor dat resulteerde in een filmpje van Koot en Bie op zijn jubileumfeest in 2012. Dat jubileum resulteerde trouwens ook in zijn Ridderschap.
    Ik denk aan zijn grote liefde voor (religieuze) monumenten die hij op mij heeft overgedragen. Hij maakte van de SOGK een grote organisatie in monumentenland, waarmee rekening wordt gehouden. En dat resulteerde o.a. in aanzitten aan tafel als gesprekspartner van o.a. de Koning over de aardbevingsproblematiek.
    Ik denk aan zijn aanwezigheid op kantoor, met de trein uit Zutphen en bijna altijd aanwezig. Zo herinner ik mij een winter dat de ijzel het voor bijna iedereen onmogelijk maakte om op het werk te komen. En bij iedereen hebben we het dan over mensen die een heel stuk dichter bij het werk woonden dan hij. Maar wie stapte daar monter op sneeuwijzers binnen? Jawel: Peter. Hij kwam nog niet niet helemaal gelopen uit Zutphen……..
    Ik denk aan zijn autotochten door de provincie Groningen, die legendarisch zijn geworden. Meer collega’s kijken daar met meer of minder plezier op terug. En wie kan zeggen dat hij een directeur heeft gehad die op een dag met een voetbal ‘brulshirt’ aan achter zijn bureau zat!
    En dan denk ik nog aan zijn laatste ‘overdracht’ als directeur SOGK, de kerk van Loppersum. Dit emotioneerde hem onverwacht zeer. Goed voorbereid ging hij deze overdrachtstoespraak in, maar hij moest een paar keer stoppen om het tot een goed einde te kunnen brengen.
    Ik denk aan nog zoveel meer………….dank Peter voor alles wat je mij hebt gegeven als mens en als directeur.
    Annemieke Woldring
    Groningen

47. Dag Betine, wat een verdrietig bericht dat bij toeval langs zag komen. Allereerst mijn condoleances voor jou en de kinderen. Peter kwam via het Zutphense museum op mijn weg toen we plannen maakten voor bijzondere concerten in de refter van het museum. Daarna was ik betrokken bij het orgeltje in het Fraterhuis te Doesburg waar hij zich voor inzette. Volgens mij heb ik daar nog een doopdienst begeleid van een of twee van jullie kinderen. Maar de meeste contacten hadden we in het kader van de orgelrestauratie in de Der Aa-kerk met alle politieke gevoeligheden daarom heen.
    Ik bewaar warme en mooie herinneringen aan Peter ook al zagen wij elkaar de laatste jaren nauwelijks meer; beiden met pensioen en wij verhuisden naar Ravenstein. Heel veel sterkte bij dit zware afscheid, van harte hoop ik dat al deze mooie berichten je helpen om verdriet te verwerken! Lieve groet, Rudi

48. Amsterdam, 8 juli 2023

    Beste Bertina, Jacobien, Marius en Boudewijn, en andere familieleden van Peter,
    Wat een onverwacht en verdrietig bericht. Jullie lieve, vrolijke, positieve Peter toch nog wel heel abrupt weggerukt uit het leven. Het moet een intens gemis zijn, want wat een fijn mens was hij.

    Voor mij is Peter direct verbonden met de geschiedenis van het echtpaar Kröller-Müller, met het ‘Breukink’-archief bij het Kröller-Müller Museum en natuurlijk met de biografie van Sam van Deventer. Ik ontmoette Peter voor het eerst op de promotie van Eva Rovers, de biograaf van Helene Kröller-Müller. Hij, Henk Beukhof en ik zaten toen, ik denk tot Zwolle, samen in de trein terug en de sfeer was uiterst gezellig, want, dat had ik al meteen door, met Peter kon je lachen. Hij had iets heel ondeugends en kon intens genieten van smeuïge details over dat merkwaardige echtpaar en hun assistent. Daarna spraken Peter en ik elkaar lange tijd niet, maar toen ik hem liet weten, na de biografie van Anton Kröller, nog een ‘kleine’ biografie van ‘assistent’ Sam van Deventer te willen schrijven stond hij onmiddellijk bij mij op de stoep, letterlijk.

    Peter (en jullie) zijn natuurlijk jaren bevriend geweest met zoon Rudy van Deventer, en Peter is, met zijn uitstekende besef van de waarde van historisch archiefmateriaal, zo verstandig geweest diens papieren nalatenschap veilig te stellen en onder te brengen bij het Kröller-Müller Museum. Dit archief bevat veel materiaal dat essentieel is gebleken voor de reconstructie van het leven van Sam van Deventer en zijn gezin, maar zelfs ook voor dat van Anton Kröller. Peter en ik hebben daarover vaak gemaild in de afgelopen jaren.

    Het onderzoek voor de biografie heeft helaas, maar om goede redenen, veel meer tijd in beslag genomen dan van te voren gedacht en gehoopt en het spijt mij dan ook vreselijk dat hij de publicatie van het boek niet meer zal meemaken. Hij was zo betrokken. Als ik hem per mail vragen stelde, ging hij daar altijd uitgebreid voor zitten. Zijn commentaar was scherp en kritisch, maar altijd constructief, voorzien van kennis uit zijn eigen herinnering en altijd met zijn ondeugende humor. Soms als ik zat te schrijven zag ik zelfs zijn olijke gezicht voor me aan wie ik in gedachten de ene of andere grappige of pijnlijke anekdote vertelde.

    Ons laatste uitvoerige contact dateert van maart 2022 toen ik een lange presentatie van de onderzoeksresultaten hield voor de medewerkers van het museum en andere betrokkenen. Peter zat toen al in de ‘medische molen’, zoals hij het noemde, maar dankzij de door corona snel ingeburgerde online vergadersystemen en de uitstekende technische medewerkers van het museum, konden Peter en Bertina meekijken naar de presentatie, die maar liefst 3.5 uur duurde. En ook daarbij en nadien via de mail weer scherp en kritisch maar constructief commentaar, en met een humoristische noot.
    Lieve Bertina, kinderen en kleinkinderen, ik vind het een groot voorrecht Peter gekend te hebben en met hem te hebben mogen ‘werken’. Ik hoop dat jullie warme herinneringen aan hem bewaren en wens jullie heel veel sterkte bij het verwerken van het verlies.

    Veel liefs en tot maandag,
    Ariëtte Dekker

49. Kerkenman van het eerste uur

    Als Peter Breukink ergens binnen kwam lopen, ontstond er altijd meteen een positieve en constructieve sfeer. Altijd goed geluimd trad hij iedereen met enthousiasme tegemoet en een grap of aardige anekdote was snel verteld. Met deze wijze van optreden wist hij veel mensen te verbinden in het monumentale kerkenland.
    Peter was met de Stichting Oude Groninger Kerken een van de eerste leden van de Vereniging Beheerders Monumentale Kerken (VBMK), opgericht in 1981, waarvan Peter jarenlang bestuurslid was. We spreken dan nog over de pioniersperiode waarin kerken schoorvoetend nevenfuncties gingen ontwikkelen. Dit om de terugvallende inkomsten vanwege de secularisering op te vangen, zodat (monumentale) kerkpanden als cultureel erfgoed bewaard kunnen blijven. Peter heeft met zijn enorme kennis en ervaring aan dat proces een belangrijke bijdrage geleverd.
    Vanuit zijn functie bij de VBMK was hij betrokken bij de oprichting van het Grote Kerken Overleg en weer later was hij een van de medeoprichters van de Federatie Instandhouding Monumenten. Verbindingen aangaan om elkaar te stimuleren, van elkaar te leren en kennis te delen was zijn grondhouding. Hiermee bouwde hij in de loop der jaren een enorm netwerk op, wat – indien nodig – voor iedereen die er om vroeg toegankelijk werd gemaakt.
    Tot aan zijn pensionering bleef hij actief voor de VBMK. Het bericht dat hij op zo’n korte tijd daarna is komen te overlijden schokt ons zeer. Een aimabele en zeer ervaren Kerkenman is niet meer onder ons. Maar zijn voorbeeldfunctie en enthousiasme zullen ons nog lang blijven stimuleren.
    Wij wensen iedereen, maar vooral zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen, veel sterkte dit verlies te dragen.

    Bestuur VBMK

50. Lieve Bertina
    Vorig jaar voeren we met onze boot de IJssel af en we hadden elkaar lang niet meer gezien. Ik dacht wie weet zijn ze er dus belde ik jullie en je was heel verrast en gaf peter aan de telefoon. Hij moest van jou raden wie er aan de telefoon was. Dat leek me niet een spelletje waar peter dol op was. Hij vertelde zelf dat hij ernstig ziek was. We hebben heel gezellig bijgepraat die avond op de markt op terras Wijnhuistoren. Jullie waren niets veranderd. We hebben nog allemaal echt ons best gedaan elkaar nog een keer te treffen, maar helaas heeft Peter het niet gehaald.
    Jullie en wij dachten nog wel een tijdje samen te hebben, maar dat is helaas niet zo geworden.
    Mijn herinneringen aan hem gaan zoals je weet terug naar onze diensttijd in ‘t Harde.
    Daar voelden we ons wat anders dan de militairen en hadden we er ondanks de saaie dienstplicht periode veel plezier onderling.
    Peter heeft dat in een limerick verwoord op onze trouw-verjaardagscadeau kalender

    Je kent wel die Paul uit het zuiden
    Een echte soldaat naar het verluidde
    Marcheren niet fijn
    Muziek: da’s pas fijn
    Dus ‘t bij zijn bazen verbruidde

    Er was eens een wachtmeester uit Dieren
    Die ook hield van luiheid te vieren
    Deden samen veel goed
    Zoals dat daar moet
    Zo kwam de kap’tein aan het tieren

    Er waren dus twee van die bazen
    Die Komrij’s boeken graag lazen
    Ze hadden veel lol
    Ook dat werd te dol
    De kap’tein nam hen weer eens te grazen

    Er was soldaat Paul zonder pet
    Werd toen aan het typen gezet
    De kapitein blij
    Maar wist niet ook hij
    Dat klassieke muziek typen belet ?

    Er was die wachtmeester uit Dieren
    Zat weer onhoudbaar te klieren
    Geen Hilversum drie
    Maar Hilversum vier
    Kon zowaar Paul’s typen versieren !

    Lieve Bertina, veel sterkte met het gemis van deze unieke man.

51. Lieve Bertina, beste kinderen,
    Vol ongeloof en erg verdrietig hebben we kennis genomen van het overlijden van Peter.
    Ik heb Peter leren kennen in onze studietijd als vriendin van Bertina. In die tijd hebben we veel plezier gehad met ons vieren.
    Wij herinneren ons Peter als een vrolijk mens naar zijn vrienden toe. Hij was zeer bevlogen voor zijn werk bij de Stichting Oude Groninger Kerken en kon daar enthousiast over vertellen.
    Daarnaast was hij heel betrokken bij zijn gezin. Zo weten we nog hoe hij zich verheugde in januari j.l. om met zijn kleinkind naar de kinderopera te gaan.
    Helaas zullen jullie en wij zonder hem verder moeten.

    Lotty en Peter

52. Met ongeloof las ik het bericht van overlijden van Peter. Wat ontzettend verdrietig en wat een enorm verlies voor zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden en iedereen voor wie Peter er was. Van harte gecondoleerd en heel veel sterkte in de komende tijd en in de verdere toekomst, wat zullen jullie hem missen.
    Ik heb Peter heel lang mogen meemaken in de wereld van de monumentenzorg: een heel creatief denker, met een open mind, die zoveel betekend heeft voor de kerken en ander erfgoed in Groningen, maar ook op landelijk niveau waar het gaat om duurzaam behoud, zinvolle bestemming, verantwoord beheer van religieus erfgoed in het bijzonder en van monumenten in het algemeen. Peter heeft daar op zoveel manieren een zo belangrijke bijdrage aan geleverd. Het waren altijd interessante gesprekken met Peter, die aan het denken zetten en vaak ook een ander licht op zaken lieten schijnen. Maar bovenal was Peter een ongelooflijk vriendelijk en altijd positief mens met een enorm gevoel voor humor. Wat hebben we daar binnen de erfgoedsector van genoten en wat zullen de familie en vrienden daarvan genoten hebben. Een wijs en mooi mens, dat was Peter. Nogmaals heel veel sterkte gewenst.

53. Beste Bertina en familie,
    Met het overlijden van Peter komen zoete en dierbare herinneringen boven. Van onze jonge jaren in Dieren en onze studententijd in Utrecht. Met zijn autootje kwam Peter me halen in Spankeren om op de maandagochtend naar Utrecht te rijden. We moesten immers studeren aan de SOL.
    Dat pakte anders uit; we namen veelal een toeristische route- bijvoorbeeld een bezoek aan Huize Doorn – alwaar die oude Duitse Keizer zijn laatste dagen heeft beleefd.
    Dierbare herinneringen aan de conversaties met Peter; “ Joop, het leraarschap, voor mij niet, ik zie meer iets in werken in de museale wereld”. Hij had gelijk, ik heb het leraarschap ook aan de wilgen gehangen.
    Bertina, zoete herinneringen zullen blijven.
    Ik wens jou en jouw dierbaren veel sterkte.
    Joop Schlaghecke, Utrecht.

54. Als (kantoor) vrijwilliger heb ik ruim 10 jaar onder leiding van Peter bij de Stichting Oude Groninger kerken mogen werken. Een prachtige tijd met zo.n mooie man, vol humor, aandacht, betrokkenheid bij de medewerkers inclusief de vele vrijwilligers. Dank je wel Peter, vele prachtige herinneringen zullen blijven. Ik wens de familie alle sterkte in deze tijd van rauw en afscheid. hartelijke groet, Marienus Beukema,

55. Beste familie,
    het nieuws van het overlijden van Peter stemt verdrietig. Zijn afscheid als directeur van de stichting Oude Groninger Kerken lijkt nog maar zo kort geleden. Ik heb Peter zo’n twintig jaar in die functie meegemaakt. Zijn humor, enthousiasme, creativiteit maar bovenal zijn oprechte betrokkenheid cultureel erfgoed blijven mij altijd bij. Hij laat met zijn werk een aanzienlijke erfenis na, die niet snel wordt vergeten.
    Ik wens de familie veel sterkte bij de verwerking van dit verlies.
    Stijn van Genuchten

56. In Peter heb ik in mijn Groninger jaren een ongelooflijk aardige man leren kennen. Met een groot hart voor alles wat van waarde is. Peter, een groot verlies dat je er niet meer bent. Ik wens al je dierbaren heel veel sterkte.

57. Lieve familie, wat een verdrietig bericht over jullie Peter die voor mij zoveel heeft betekend. Het enthousiasme van Peter, de durf nieuwe plannen te ondersteunen, het vertrouwen dat hij je schonk wanneer je die plannen tot uitvoering bracht, heerlijk om mee samen te werken. Deze week fietste ik naar het kantoor van stiching (oude) Groninger Kerken om te overleggen over een plan met Henk van Os en
    Marjoleine de Vos om een datum te prikken voor een eenmalige lezing, beiden waren zeer betrokken bij het festival Terug naar het begin, toen onder auspiciën van Peter. Daar moeten we Peter ook voor uitnodigen, bedacht ik al fietsend. Maar Patty, Peter’s opvolger, vertelde al over zijn dood.
    Het is zo verdrietig, Peter is een leuke opa, hoordenik van Marius. Je had Peter na zijn pensionering nog zoveel jaren gegund. Jullie als gezin, samen te genieten van het leven. Met een man, jullie Peter die zoveel wist over het leven en dat in zijn werk tot uitdrukking bracht. Het bericht over zijn dood, blijft als onbegrijpelijke gedachte in mijn hoofd hangen. Voor jullie is dat duizendmaal erger, zo onomkeerbaar, zo niet te vatten.
    Daarom heel veel sterkte, het zijn maar woorden, maar absoluut gemeend. Met voor mij herinneringen uit mijn werk, want dat was onze relatie, die mooi zijn, betekenisvol en troost bieden om te proberen met de eindigheid van het leven om te gaan.
    Liefs, Geert Lameris.

58. Ik wil Peter bedanken voor de tijd dat ik zijn secretaresse heb mogen zijn. Wat heb ik veel van Peter mogen leren maar wat vooral wil ik Peter bedanken voor zijn humor en het plezier tijdens het werk!

    Ik zal maandag aan u denken.

    Luvina van Nuijsenburg

59. Hoe ver een Zutphenees ook gaat, zijn vaderstad achterhaalt hem wel. Zo ook bij het lezen van het bericht van het overlijden van Peter. Sinds denk ik 1976 was Peter een vertrouwd gezicht in mijn leven. Ik heb hem beter leren kennen als medewerker van het museum, tijdens mijn periode als wethouder. Ik waardeerde zijn humor en eruditie. Later kwam ik Peter tegen als directeur Oude Groninger Kerken, merkwaardig genoeg vaak in de trein, beiden onderweg voor onze kerken. Ik was toen voorzitter van de Vereniging Beheerders Monumentale Kerken. Ook in die context leverde hij scherpe en constructieve bijdragen aan de discussies en de standpunten. Ook al kwam ik hem de laatste jaren maar sporadisch tegen, ik ga hem toch missen.
    Bertina en kinderen, ik wens jullie veel sterkte en wens jullie toe dat jullie kracht en troost vinden in de vele goede herinneringen aan Peter.
    Jos Hartman
    Bagdad – Irak

60. Beste Bertina en familie,
    Gecondoleerd met het overlijden van Peter. Heel verdrietig dat hij er niet meer is. Hij was zo vriendelijk en altijd geïnteresseerd en betrokken bij de mensen die zijn pad kruisten. Ik bewaar heel goede herinneringen aan hem. We zaten samen lang in het bestuur van de Stichting Librije St.Walburgiskerk Zutphen en nadien in de Raad van Toezicht ervan. Peter heeft met zijn ervaring met de door hem groot geworden Stichting Oude Groninger Kerken ook veel betekend voor de Librije. Hij was de drijvende kracht achter de permanente tentoonstelling, de winkel en de uitgave van de catalogus. Dit zijn blijvende zaken die zorgen dat hij niet vergeten wordt. Ik wens jullie allen veel sterkte. Dat hij ruste in vrede.
    Hartelijke groet, Ad Leerintveld